Comentários do leitor

Bán cây gi_ng m_c ca

por Colette Close (11/06/2021)


Cây b_n b_u ca có nguyên s_n _ vùng Á nhi_t __i _m (châu Úc), còn v_i tên g_i là cây qu_ c_ng Hawaii. b_n r_n ca là cái cây g_ m_p, tên khoa h_c là macadamai, thu_c h_ Protaceae là loài cây _n q_a v_i tr_ giá kinh t_ cao; cho qu_ bác ái __ng ch_t dinh d__ng khá cao, hàm l__ng d_u t_i 78%. Trong d_u mác-ca s_ h_u trên 87% là axit m_p ko no, hàm l__ng protein trong nhân lên __n 9,2%, c_ng 20 lo_i axít amin r_t quan tr_ng cho c_ th__ Nhân h_t mác-ca ___c dùng khi_n th_c ph_m cao c_p, d_u ___c s_ d_ng trong nh_ng m_u m_ ph_m, r_t ___c _a chu_ng _ th_ ph_n Âu M_.

Cây b_n b_u ca _ã ___c nh_p v_ tr_ng _ Vi_t Nam, tr_ng th_ nghi_m tr__c tiên t_i Ba b_i vì (Hà N_i) sau _y ___c tr_ng t_i _ak Lak, Lâm __ng (Di Linh, B_o L_c, __n D__ng, Lâm Hà). item có giá tr_ kinh t_ là qu_ b_n r_n ca. Tu_i th_ kinh doanh kho_ng 40-60 n_m. __c _i_m chung c_a loài là r_ c_c kém phát tri_n. Cây s_ h_u tán r_ng, r_ nông vì v_y cây ch_u gió bão kém.

1. th_ hi_n cây b_n r_n ca
_ây là cây g_ b_ th__ng xanh cao __n 18m, tán r_ng __n 15m. Cây m_c ca mang hai m_u là b_n b_u ca v_ h_t nhám (Macadamia tetraphylla) và v_ h_t nh_n (Macadamia integrifolia). Lá v_i hai lo_i là mép nguyên và lá có mép mang r_ng c_a. Hoa nh_n nh_p t_ tháng 12 t_i tháng 2 n_m sau (có lúc kéo dài t_i tháng 4), hoa t_ bông dài trong kho_ng 15-25cm, m_i chùm hoa ch_ __u trong kho_ng 5-14 qu_. Hoa màu tr_ng hay h_ng. Hoa b_n r_n ca ko phát _ __u cành nh_ng mà m_c ra t_ nách lá cành 1- 2 tu_i hoàn toàn t_ do v_i phát l_c cành non.
Qu_ hình trái _ào ho_c tròn nh_ hòn bi, khi chín v_ qu_ chuy_n t_ xanh sang nâu, v_ qu_ khô t_ n_t. V_ h_t màu nâu r_t c_ng, nhân h_t màu tr_ng s_a.



hai. __c _i_m sinh tr__ng
- Nhi_t __: Cây b_n r_n ca khá ch_u l_nh, nhi_t __ bình quân ko ph_i ch_ng h_n 13oC và không cao h_n 32oC. Giai __an ra hoa, cây m_c ca yêu c_u nhi_t __ ban _êm t_ 17-20oC __ phân hóa m_m hoa giúp cây ra ph_ bi_n hoa.
- L__ng m_a phù h_p kho_ng 1500 _ 2500mm.
- __t: s_ h_u t_ng canh tác sâu 1m, t_i x_p, thoát n__c ph_i ch_ng, __t không b_ ch_t, pH phù h_p là 5-6.
- __a hình: Nên tr_ng cây _ vùng __t d_c d__i 150 tr_ xu_ng.
- Gió: Nên ch_n v_ trí tr_ng v_i ít gió bão. quan tr_ng ph_i tr_ng xen có cây ch_n gió s_ h_u thân cao ho_c tr_ng 1 t_i 3 hàng cây ch_n gió bao quanh khu v_c tr_ng cây b_n r_n ca.
- Cây b_n b_u ca là cây _a sáng, cho nên không ___c tr_ng d__i tán cây khác.



3. k_ thu_t tr_ng cây b_n r_n ca

3.1 Cây gi_ng:
N__c ta _ang tr_ng kh_o nghi_m và tuy_n l_a ___c 23 gi_ng t_t c_a Úc (13 gi_ng), c_a Trung Qu_c (5 gi_ng), c_a Thái Lan (5 gi_ng). trung tâm nghiên c_u gi_ng cây r_ng vùng Tây Nguyên nghiên c_u ch_n t_o và _ang làm cho gi_y má __ ngh_ B_ Nông nghi_p và PTNT công nh_n gi_ng ti_n b_ k_ thu_t là các m_u b_n r_n ca: dòng 849, lo_i 246, lo_i OC và m_u 816 là phù h_p cho Tây Nguyên.
__ có n_ng su_t cao, _n __nh nên tr_ng cây ghép các chi_c nêu trên. Cây gi_ng _em tr_ng ph_i là cây ghép, ko tr_ng gi_ng th_c sinh. vì b_n b_u ca là cây th_ ph_n chéo nên tr_ng trong kho_ng h_t d_ b_ phân ly. Cây gi_ng ph_i s_ h_u chi_u cao t_ 60cm __n 1m. Cây ghép v_i ch_i ghép _ã li_n v_t s_o, ch_i ghép m_c cao 25-30cm.

3.2 Th_i v_ tr_ng:
Tr_ng cây vào __u mùa m_a tháng 6-7 hàng n_m.

3.3 M_t __:
Tùy theo gi_ng cây, __a _i_m v__n cây nh_ng mà ch_n m_t __ tr_ng phù h_p.
M_t __ tr_ng thu_n trong kho_ng 200 _ 300 cây/ha (278 cây/ha kho_ng ph__ng pháp tr_ng là 9m x 4m; 222 cây/ha kho_ng cách tr_ng là 9m x 5m; 200 cây/ha kho_ng cách th_c tr_ng là 10m x 5m)
n_u tr_ng cây b_n b_u ca xen trong v__n cây công nghi_p chè, cà phê thì tr_ng kho_ng 70 cây/ha (kho_ng cách th_c 12m x 12m).

3.4 _ào h_, bón lót:
- Sau lúc quy ho_ch vùng tr_ng, phát d_n th_c suy bì, khi_n c_, khi_n cho __t, n_u __t d_c ph_i t_o b_c thang theo con ___ng __ng m_c.
- _ào h_: kích t_c h_ tr_ng là: m_t x 1 x 1m ho_c 0,8 x 0,8 x 0,8m. L_p __t _áy __ 1 bên, l_p __t m_t __ 1 bên r_i ph_i c_a quan kho_ng 15-20 ngày m_i l_p h_.
- Bón lót: Phân chu_ng hoai m_c kho_ng 15 kg/h_, 0,25 _0,5kg vôi b_t tr_n __u mang ph_n __t m_t sau _y l_p xu_ng h_ tr__c. Ph_n __t _áy còn l_i l_p phía trên cho __y h_. _ào __t, l_p h_ hòan thành tr__c khi tr_ng kho_ng 15- 20 ngày.

3.5 k_ thu_t tr_ng
- __ tr_ng cây m_c ca __t n_ng su_t qu_ cao c_n ph_i tr_ng ph_i h_p nh_ng lo_i khác nhau. mang th_ s_p x_p tr_ng 03 lo_i khác bi_t liên t_c r_i ti_p t_c tr_ng l_p l_i t__ng t_.
- khi s_m cây gi_ng v_ cây m_c ca nên __ cây n_i râm mát, t__i n__c gi_ _m, lúc b_ r_ _ã b_t bi_n thì _em cây _i tr_ng.
- Tr_ng cây: di chuy_n cây nh_ nhàng h_n ch_ làm tan v_ b_u __t, _ào m_t l_ m_p h_n b_u __t gi_a h_, xé b_ v_ nilon __t cây ngay ng_n l_p __t lèn ch_t. L_p __t kín m_t b_u theo hình mâm xôi __ gi_m thi_u b_ úng n__c. Tr__c và sau lúc tr_ng cây b_ thu_c Basudin_ vào trong h_ và r_i trên m_t __t quanh quéo g_c cây __ phòng tr_ m_i h_i. C_m c_c nh_t thi_t thân cây m_c ca vào __ tránh b_ gió khi_n lay g_c.
vì cây b_n b_u ca ch_u gió bão kém nên tr_ng cây ch_n gió t_ 2 __n 3 hàng bao xung quanh.

3.6 khoa h_c ch_m sóc:
Sau lúc tr_ng cây 20-30 ngày ti_n hành ki_m tra, tr_ng d_m cây b_ ch_t; biên t_p ngay ng_n cây b_ nghiêng __.
Kho_ng 30 _ 40 ngày sau khi tr_ng ti_n hành phát d_n dây leo, khi_n c_ x_i __t vòng vo g_c tr_c ___ng kính 0,8-1m. L_n 2 ph__ng pháp l_n 1 t_ 40 _ 50 ngày. Hàng n_m tr__c khi bón phân, ti_n hành làm cho c_, x_i __t.

3.7 Bón thúc:
hoa và trái b_n b_u ca
- giai _o_n tr__c khi cây ra hoa:
+ N_m th_ nh_t: Bón phân vào rãnh vòng vo g_c (rãnh sâu kh_ang 5-10cm bí quy_t g_c 25-30cm). M_i l_n bón 100gram/g_c NPK 16-16-8-13S sau khi bón phân l_p __t l_i. Bón thúc l_n 2 bí quy_t l_n 1 t_ 40 _ 50 ngày .
+ N_m th_ hai, th_ ba: Bón phân hai l_n vào __u và s_p cu_i mùa m_a. Bón phân vào rãnh nói quanh nói qu_n g_c (rãnh sâu kh_ang 5-10cm bí quy_t g_c 30-40cm). M_i l_n bón 120gram/g_c NPK 16-16-8-13S sau lúc bón phân l_p __t l_i.
- th_i _o_n khi cây ra hoa, __u qu_: Bón phân 3 l_n vào th_i _o_n tr__c lúc cây ra hoa, cây _ang ra trái và sau lúc thu ho_ch. L__ng phân nâng cao d_n theo n_m, bón phân theo con ___ng hình chi_u tán lá. X_i __t thành rãnh sâu 10-15cm, r_ng 20cm, sau lúc bón phân thì l_p __t l_i. Bón kho_ng 20-30 kg phân chu_ng hoai 1 l_n/n_m vào th_i _o_n tr__c lúc cây ra hoa.

3.8 T_a cành, t_o tán:
Hàng n_m, sau lúc thu ho_ch qu_ c_n t_a cành t_o tán, t_a b_ cành y_u sâu b_nh __ cây ___c thông thoáng, gi_m sâu b_nh h_i.

4. Tr_ng xen cây ng_n ngày
Trong các n_m __u, lúc cây b_n b_u ca ch_a khép tán nên tr_ng xen cây hoa màu, __u, b_p, khoai mì_ __ gi_m thi_u c_ d_i, gi_ _m, nâng cao thu nh_p tr__c m_t tr__c khi cây b_n b_u ca cho thu ho_ch qu_. Hàng cây c_i xen cách th_c g_c cây m_c ca kho_ng 1m, ko __ cây c_i xen che bóng cây b_n r_n ca.


5. Phòng tr_ sâu b_nh h_i

5.1 B_nh hoa:
- Tri_u ch_ng: __u tiên xu_t hi_n m_t s_ __m màu vàng t_i trên _ài hoa, sau _ó c_ hoa b_ khô héo, hoa b_ khô r_i r_ng. Trong _i_u ki_n m_a _m các hoa b_ nhi_m b_nh bi_n sang m_u nâu xám t_i màu _en.
- ph__ng pháp phòng tr_: không nên tr_ng cây quá dày. Cây ch_m b_ b_nh phun thu_c có ho_t ch_t Benomyl, Carbendazim, Thiophanate-methyl,_ n_u phun l_ __ thì không s_ h_u công d_ng.

5.2 B_nh v_ qu_ v_i n_t:
- Tri_u ch_ng: __u tiên xu_t hi_n n_t màu vàng nh_t trên v_ qu_, d_n bi_n thành màu vàng __m r_i màu nâu lan r_ng trong kho_ng 5-15mm. khi khu_n xâm nh_p vào phía trong c_a v_ nó chuy_n sang màu nâu _en.
- bí quy_t phòng tr_: Phun Cupric Hydroxide Cu(OH)2 77% pha loãng 300 _ 800 l_n phun lên t_ng th_ qu_ ho_c c_c b_ lô b_ b_nh, m_ tháng m_t l_n, trong ba tháng li_n.

5.3 B_nh h_i thân cây:
- Tri_u ch_ng: B_nh h_i c_t y_u thân cây và cành cây, vì nh_ cái n_m d_ch mao khu_n và nhì bào khu_n mao s_c. B_nh th__ng lây lan vì _nh h__ng c_ gi_i lan truy_n vào v_t th__ng thân cây. lúc _ã nhi_m b_nh thì lá, cành b_ ch_t khô và d_n cây c_ng b_ ch_t.
- cách phòng tr_: s_ d_ng s_n tr_ng tr_n v_i Cupric Hydroxide Cu(OH)2 (30% hydroxit __ng 100gr/lít) s_n vào ch_ __a _i_m trong kho_ng __ cao 35cm tr_ xu_ng g_c cây, n_u nh_ cây _ã b_ nhi_m b_nh s_ d_ng h_n h_p Metalaxyl n_ng __ 0,4% và Thiophanate-methyl n_ng __ 0,2% v_i s_n tr_ng ph_t vào ch_ b_ b_nh m_i tu_n 1 l_n, liên ti_p ba l_n.

5.4 Côn trùng:
C_n phun phòng __nh k_, không nên phun thu_c lúc cây ra hoa. th_i _o_n cây ra trái non, sâu b_ th__ng chích hút qu_ non làm cho qu_ b_ các n_t thâm và n_t v_ qu_.

6. Thu ho_ch h_t b_n r_n ca
Cây ghép sau 3-4 n_m tr_ng b_t __u cho qu_ bói. cây tr_ng sau 10 n_m b_t __u cho n_ng su_t b_t bi_n. Mùa thu ho_ch qu_ t_ tháng 7-9. Qu_ hình trái _ào ho_c tròn nh_ hòn bi, lúc chín v_ qu_ chuy_n trong kho_ng xanh sang nâu, v_ qu_ khô t_ n_t, bên trong ch_a 1 h_t. có th_ thu ho_ch h_t lúc h_t r_ng xu_ng __t ho_c hái qu_ trong kho_ng trên cây. Qu_ sau lúc thu ho_ch c_n bóc v_ ngay trong 24 gi_. Sau __y di chuy_n ngay t_i nhà máy ch_ bi_n __ s_y khô ho_c s_y t_i nhà. Vi_c s_y khô c_n khi_n cho trong nh_ tu_n sau lúc thu ho_ch.